25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy – recenzja

W Tomka Komendę wcielił się Piotr Trojan, w matkę Tomka – Agata Kulesza. Fot. Robert Pałka

Piotr Trojan: Scenariusz wywołał we mnie złość i bezradność. Dlaczego nikt nic wtedy nie zrobił? Fot. Robert Pałka

25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy to ukazana przez pryzmat wrażliwości Jana Holoubka (reżysera) i Bartłomieja Kaczmarka (zdjęcia) historia Tomasza Komendy, oskarżonego o zbrodnię, której nie popełnił i skazanego na 25 lat więzienia, z czego odsiedział 18. Pokazane na ekranie fakty, odsłaniające kulisy tego absurdalnego wyroku, wywołują oburzenie, sprzeciw, irytację. Ale ten film także wzrusza, odzwierciedlając silną więź między Tomkiem Komendą, a jego matką i całą rodziną.
Mimo że przygotowałam się psychicznie na brutalne sceny, nie byłam w stanie ich wytrzymać. Mam na myśli traktowanie Tomka Komendy przez śledczych i współwięźniów. Kilkakrotnie nie tylko odwracałam wzrok od ekranu, ale również zatykałam uszy… Porażające jest to, że to wszystko działo się naprawdę. Chylę czoła przed reżyserem i operatorem za umiejętne przełożenie tych tragicznych zdarzeń na język filmu. W tym co zrobili nie ma najmniejszego cienia fałszu. A tak łatwo przecież można tu było coś „przegiąć”.

W Tomka Komendę wcielił się Piotr Trojan. Miał zadanie równie trudne jak reżyser. Sam też jest reżyserem i pisze scenariusze, co zapewne miało wpływ na kreację, którą stworzył. Matkę bohatera rewelacyjnie zagrała Agata Kulesza. Zapada też w pamięć rola Jana Frycza grającego współwięźnia, który nie zatracił ludzkich odruchów, postać w sumie tragiczną.

W ostatniej sekwencji filmu pojawiają się prawdziwi Tomasz Komenda i dwaj funkcjonariusze Centralnego Biura Śledczego Policji, którzy – jak to ujął Jan Holoubek – ryzykując niemal wszystko, wyciągnęli go z więziennego piekła.
Warto odnaleźć w Internecie teledysk Kazika Staszewskiego 25 lat niewinności z dedykacją Kazika dla Komendy i poruszającą reakcję Tomasza. Wypowiada on tylko jedno słowo, ale jego twarz wyraża to, czego nie oddałyby żadne słowa. Wobec tego, co przeżył, słowa są niewystarczające.

Na Koszalińskim Festiwalu Debiutów Filmowych Młodzi i Film (1–5 września 2020) film 25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy otrzymał cztery Jantary: za scenariusz (Andrzej Gołda), główną rolę męską (Piotr Trojan), zdjęcia (Bartłomiej Kaczmarek) i reżyserię (Jan Holoubek) oraz nagrodę dla najlepszego filmu, przyznaną przez publiczność.

Pendant do filmu 25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy

Tomasz Komenda z matką Teresą Klemańską i rodziną przybyli na warszawską premierę w Cinema City Sadyba (10 września 2020 r.). Tomasz podziękował ze sceny najbliższym za wsparcie i wytrwałość. Postawa jego bliskich, którzy wytrwale walczyli o unieważnienie wyroku, to także piękny i wzruszający wątek filmu Holoubka. Tomasz zwrócił się też do Remigiusza Korejwy, funkcjonariusza CBŚP, którego odwadze cywilnej i determinacji zawdzięcza wolność.
Na koniec podzielił się z publicznością nowiną, że za trzy miesiące zostanie ojcem. Zdecydował się również na publiczne zadanie najważniejszego pytania w swoim życiu. Obecną na sali partnerkę zapytał, czy zostanie jego żoną. Gdy oświadczyny zostały przyjęte, powiedział: „Wygrałem nowe życie”.