Agnieszka… Morawińska, co ty tutaj robisz? – recenzja

Agnieszka…. Morawińska, co ty tutaj robisz? Reżyseria: Joanna Fedorowicz, Małgorzata Piwowar.

Kiedy oglądam dobry dokument lub czytam świetny reportaż, których bohaterem jest człowiek – przypomina mi się to, co mówił Krzysztof Kąkolewski: „bohater musi być godny reportażu, a autor godzien bohatera” (swego filmu lub tekstu).
Film dokumentalny Agnieszka… Morawińska, co ty tutaj robisz? spełnia oba te warunki. Właściwie to już mogłoby wystarczyć na zachętę do jego obejrzenia.

Dokument Joanny Fedorowicz i Małgorzaty Piwowar opowiada o Agnieszce Morawińskiej od jej dzieciństwa po czasy współczesne.
Fot. Maciej Puczyński

Wszyscy, którzy śledzą wydarzenia kulturalne słyszeli nie raz, nie dwa o Agnieszce Morawińskiej. Była ona wieloletnią dyrektor Zachęty Narodowej Galerii Sztuki i Muzeum Narodowego w Warszawie. A wcześniej wiceministrem kultury i sztuki w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego.
Doskonale znają ją absolwenci niejednego rocznika Wydziału Wiedzy o Teatrze warszawskiej PWST (Akademii Teatralnej). Morawińska należała do współzałożycieli tego wydziału, a potem przez wiele lat wykładała na nim historię sztuki.
O jej funkcji ambasadora RP w Australii, Nowej Zelandii i Papui Nowej Gwinei, którą piastowała przez cztery lata, wiedzą już nieliczni. Jak się można domyślać, było to za daleko, by trafiać na łamy i anteny w Polsce, ale mieć taki rozdział w biografii – to nie byle co!

Osią narracyjną filmu jest rozmowa z samą Agnieszką Morawińską, nagrywana w pięknej, jesiennej scenerii parków w Arkadii koło Nieborowa i Łazienek Królewskich oraz w jej mieszkaniu. O bohaterce filmu, jaka była kiedyś i jaka jest dzisiaj, mówią jej koleżanki i kolega ze studiów historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim – Maria Poprzęcka, Anda Rottenberg, Andrzej Rottermund; kolega z podstawówki i sąsiad od samego dzieciństwa – Kazimierz Żórawski; Hanna Wróblewska, która była prawą ręką Morawińskiej w Zachęcie; Jack Lohman (za dyrekcji Morawińskiej w Muzeum Narodowym doradca w Radzie Muzeum); kustoszowie z Muzeum Narodowego – Grażyna Bastek i Antoni Ziemba. A także artyści: Ewa Kuryluk, Katarzyna Kozyra i Karol Radziszewski.

Agnieszka Morawińska w domowych pieleszach. Fot. Maciej Puczyński

Morawińska wspomina m.in. relacje ze swoimi rodzicami. Matka – Maria Brzezicka-Morawińska była sportsmenką i muzealniczką, organizowała i została pierwszym dyrektorem Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie. Ojciec – Jan Morawiński był dyplomatą i również muzealnikiem, blisko współpracował ze Stanisławem Lorentzem w Muzeum Narodowym w stolicy.
Dowiemy się też, dlaczego było konieczne, zarządzone przez nią zamknięcie Muzeum Narodowego aż na dwa lata.

Gadające głowy, których słucha się z dużym zainteresowaniem, przeplatają się ze zdjęciami z rodzinnego albumu, na których widzimy Agnieszkę w dzieciństwie, w czasie studiów, na wspomnianych antypodach. Wszystkie są urocze. I też dużo mówią o bohaterce. Są także wmontowane fragmenty archiwalnych wideo, dokumentujących wybrane wydarzenia z życia Agnieszki Morawińskiej, a wśród nich happening Katarzyny Kozyry z Morawińską, Wróblewską i trzecią Panią tańczącymi disco.

Curriculum vitae Agnieszki Morawińskiej to jednocześnie kawał naszej historii, widzianej przez pryzmat muzealnictwa. Jako kobieta w ówczesnych patriarchalnych czasach, chcąca zachować niezależność, odważnie podejmująca wyzwania, zajmująca wysokie stanowiska, przez cały czas nie miała łatwo…
I o tym opowiada ten film.
Postawa życiowa Agnieszki Morawińskiej budzi podziw i szacunek. I może być dla innych inspiracją.

Agnieszka Morawińska w murach Akademii Teatralnej w Warszawie. Fot. Maciej Puczyński

Film powstał w koproducji OmProductions (główny producent) i Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego.
Pod koniec kwietnia 2025 był pokazywany premierowo w warszawskim kinie Iluzjon, należącym do Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego. Można się spodziewać, że trafi za jakiś czas na platformę Ninateki.