Jubileusz Teresy Żylis-Gary

Jubileusz Teresy Żylis-Gary – nadzwyczajny koncert w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej odbył się w trzy dni po 90. urodzinach tej wybitnej śpiewaczki. Na scenie nowojorskiej Metropolitan Opera zaśpiewała 20 partii w 233 przedstawieniach, ustanawiając rekord Polski, do dziś niepobity.

Jubileusz Teresy Żylis-Gary, 26 stycznia 2020 r. Grała  Orkiestra Teatru Wielkiego – Opery Narodowej pod dyrekcją Grzegorza Nowaka.

Wiesław Ochman, gospodarz wieczoru, przekazał jej pozdrowienia od ich wspólnego, amerykańskiego impresaria Tony’ego Russo. Jak się wyraził, Teresa Żylis-Gara była «sensacją» w agencji. Wszyscy śpiewacy chcieli z nią śpiewać, wszyscy dyrygenci chcieli dyrygować operami z jej udziałem, a wszyscy reżyserzy – reżyserować przedstawienia, w których śpiewała. Zawsze perfekcyjna, punktualna i ujmująca urokiem osobistym.
Z ekranu przemówił obecny generalny menedżer Metropolitan Opera, Peter Gelb, który wyraził podziw dla Jubilatki, zapewniając, że w Met ją pamiętają.
Zostały odczytane listy z gratulacjami od prezydenta Polski i ministra kultury oraz wniesiono na scenę wielkie kosze kwiatów od Andrzeja Dudy i Piotra Glińskiego.

Teresa Żylis-Gara siedziała w loży dyrektorskiej. Kiedy Waldemar Dąbrowski, dyrektor naczelny teatru, powitał ją ze sceny – wszyscy widzowie poderwali się z miejsc i zgotowali jej owację. Bohaterka wieczoru też wstała i czarująco kłaniała się publiczności.

W koncercie, który wyreżyserował Jarosław Kilian, wzięło udział siedmioro śpiewaków – Marcelina Beucher, Urszula Kryger, Ilona Krzywicka, Aleksandra Kubas-Kruk, Olga Pasiecznik, Marcin Bronikowski i Tadeusz Szlenkier oraz pianista Janusz Olejniczak. Każdy z nich po swoim występie składał ukłon w kierunku Maestry, kładąc rękę na sercu lub przesyłając jej dłonią całusa. Na moje wyczucie, było to szczerym odruchem, niemającym nic wspólnego z reżyserią.

Na ekranie pojawiały się zdjęcia Teresy Żylis-Gary z przedstawień, w których występowała na przemian z obrazem z kamery, która pokazywała twarz Jubilatki siedzącej w loży. Nam, widzom, było to potrzebne, ale patrząc na te zbliżenia, nie byłam pewna, czy Ona dobrze się z tym czuła.

Elegancja, klasa i urok osobisty Teresy Żylis-Gary nadal zniewalają

Gośćmi specjalnymi wieczoru byli prof. Cezary Sanecki, rektor Akademii Muzycznej w Łodzi, której Teresa Żylis-Gara jest absolwentką i Piotr Nędzyński, autor niezapomnianego programu telewizyjnego Wokół Wielkiej Sceny. Nędzyński przybył na życzenie Maestry. Na ekranie zobaczyliśmy fragment jednego z odcinków Wokół Wielkiej Sceny, w którym Żylis-Gara śpiewała arię z Madame Butterfly. Olśniewająco! Z nagrania usłyszeliśmy również arię Elviry z Don Giovanniego. Butterfly i Elvira należały do jej popisowych ról.

Został też wyświetlony fragment filmu dokumentalnego, nakręconego w 1976 r., podczas pobytu Teresy Żylis-Gary w Warszawie, po kilkunastu latach nieobecności w Polsce. Przyjechała wtedy zaśpiewać w Teatrze Wielkim Toscę. W tekście zamieszczonym w programie Koncertu jubileuszowego, Małgorzata Komorowska, która widziała tamto przedstawienie w 1976 r., wspomina atmosferę podniecenia na widowni. Jak pisze, „wisiała w ścisku na trzecim balkonie”. Słynną arię Vissi d’arte, vissi d’amore (Żyłam sztuką, żyłam miłością) Żylis-Gara bisowała na proscenium, co rzadko się zdarza w trakcie przedstawień operowych. Partię Cavaradossiego śpiewał w tym przedstawieniu Wiesław Ochman.
Musiały minąć 44 lata, by ci artyści, którzy w swoim czasie brylowali na najważniejszych scenach operowych i estradach koncertowych świata, ponownie stanęli obok siebie na deskach polskiej opery narodowej.

Po ostatniej, oficjalnej pozycji programu, Teresa Żylis-Gara weszła na scenę, trzymając pod rękę Waldemara Dąbrowskiego. Do gromkiego Sto lat, zaintonowanego przez wykonawców koncertu, dołączyła się cała sala. Były kwiaty i podziękowania. Uwielbiana artystka wreszcie mogła przemówić. I na tym ten piękny wieczór mógłby się zakończyć, ale nastąpił jeszcze epilog.

Moim zdaniem, Teresa Żylis-Gara niepotrzebnie uległa naleganiu Wiesława Ochmana i zdecydowała się zaśpiewać. Nie było w pobliżu pianistki, reżyser nerwowo biegał po scenie. Po dłuższym zamieszaniu, pojawili się panowie z obsługi sceny, którzy przysunęli odstawiony już na bok fortepian.

Jubilatka dała się namówić na zaśpiewanie

Zaśpiewała Życzenie Fryderyka Chopina, po którym Ochman wręcz wymusił na niej Chopinowskiego Ślicznego chłopca. Gest, który zaraz po tym występie wykonała – przytulając się, na moje oko, z pewnym zawstydzeniem do dyrektora Dąbrowskiego, pozwalał się domyślać, co czuła.

Fot. Krzysztof Bieliński/Teatr Wielki – Opera Narodowa