Tomasz Konieczny – Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis
Tomasz Konieczny – Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis
Tomasz Konieczny – Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis
Ceremonia odznaczenia i recital artysty w Salach Redutowych Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie
Odznaczenie Tomasza Koniecznego Złotym Medalem Gloria Artis nastąpiło 17 grudnia 2022 r. w Salach Redutowych Teatru Wielkiego – Opery Narodowej. Fot. Krzysztof Bieliński
Uroczystość poprzedził recital Koniecznego z Lechem Napierałą przy fortepianie. Program wypełniły pieśni Richarda Straussa, Aleksandra Nowaka, Henryka Czyża i Mykoły Łysenki. Fot. Krzysztof Bieliński
Koncertem tym Tomasz Konieczny celebrował 25-lecie swojej pracy na scenie operowej. Dopisek «na scenie operowej» jest ważny, bo Konieczny wszedł wcześniej na drogę artystyczną jako aktor. Zadebiutował w filmie Andrzeja Wajdy Pierścionek z orłem w koronie, wkrótce potem zagrał Tristana w telewizyjnej adaptacji Dziejów Tristana i Izoldy w reżyserii Krystyny Jandy. Mało kto zauważył, a on sam się tym nie chwali, że zagrał kniazia Jura Kurcewicza – jednego z braci Heleny – w Ogniem i mieczem Jerzego Hoffmana. Teledyskowy montaż, na który zdecydował się Hoffman, okroił jego obecność na ekranie do ledwie zauważalnej, niemniej warto go wypatrywać podczas kolejnej powtórki tego filmu w telewizji.
Przed debiutem w operze (była to rola Figara w Mozartowskim Weselu Figara w Teatrze Wielkim w Poznaniu w 1997 r.) spróbował też sztuki reżyserii. Wyreżyserował Cyda Corneille’a w Teatrze Adekwatnym w Warszawie.
Podczas tego specjalnego recitalu w Salach Redutowych wykonał program prezentujący nowy tor jego działalności, biegnący równolegle z występami w operze. Podczas pandemii rozszerzył swoje poczynania o solowe nagrania płytowe. Obecnie nagrywa kolejny krążek zatytułowany From Secession to Distortion (Od secesji do zniekształcenia) i właśnie jego zawartość przedstawił w Salach Redutowych. Są to: romanse Richarda Straussa, pieśni Aleksandra Nowaka do Dwuwierszy Bolesława Leśmiana i Dwie arie buffo na głos basowy i fortepian Henryka Czyża, do słów kompozytora.
Lech Napierała – fortepian, Tomasz Konieczny – bas-baryton w ukłonie po koncercie 25-lecie pracy na scenie operowej Tomasza Koniecznego. Fot. Krzysztof Bieliński
Tomasz Konieczny nie od dziś łączy repertuar niemieckiego romantyzmu, który jest jego specjalnością (za doskonałe kreacje właśnie w tym repertuarze jest podziwiany na świecie) z dziełami polskich kompozytorów. Na początku byli to tylko Stanisław Moniuszko i Krzysztof Penderecki, potem doszedł Romuald Twardowski, a ostatnio Aleksander Nowak. Z jednej strony nasz wybitny bas-baryton chce promować na świecie muzykę polską, a z drugiej przełamywać wciąż istniejącą w naszym kraju niechęć do niemieckiego repertuaru. Słusznie twierdzi, że pozbawiamy się słuchania arcydzieł, które nb. stanowią trzon programów wszystkich liczących się zagranicznych oper i filharmonii.
Przyznaję, że romanse Straussa w interpretacji Koniecznego nie pozostawiają słuchającego obojętnym. Mimo mojej nieznajomości języka niemieckiego, stany emocjonalne zawarte w tych pieśniach były dla mnie czytelne. A tak oddziaływać potrafią tylko mistrzowie.
Wykonanie w trakcie jubileuszowego recitalu Dwuwierszy Leśmiana/Nowaka było polską premierą tego utworu. Jego prawykonanie odbyło się na zamku w Bad Muskau (w Mużakowie) we wrześniu 2022 r. Muzykę do teksów Leśmiana Aleksander Nowak skomponował na zamówienie Tomasza Koniecznego. Wcześniej, również na prośbę Koniecznego, napisał on muzykę do wierszy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, które pan Tomasz zestawił w swoim programie Apokalipsa z trenami dziecięcymi Kindertotenlieder Gustava Mahlera.
Zabawną arię o wizycie Kapusty u doktora Pomidora Henryka Czyża – wieloletniego dyrektora Filharmonii Łódzkiej – łodzianin Konieczny włączył do swego repertuaru już jakiś czas temu i wykonuje ją na bis.Teraz, w Salach Redutowych też zaśpiewał ją na końcu. Świetnie zinterpretował ją zarówno wokalnie, jak i aktorsko. Zrobił to z ujmującym wdziękiem.
Ale to nie był cały program jubileuszowego recitalu. Wymienione wyżej utwory artysta poprzedził pięcioma pieśniami ukraińskiego kompozytora Mykoły Łysenki (1842 – 1912). Jako wyraz swojej solidarności z walczącymi z Rosją Ukraińcami, co podkreślał w wypowiedział przed tym recitalem. Nauczył się tych pieśni w ubiegłym roku, przyjmując propozycję odbywającego się w Warszawie Festiwalu Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej Eufonie. Wówczas podchodził do nich z dystansem. Po 24 lutego 2022 często włącza je do swoich występów, uznając to za swój moralny obowiązek, zwłaszcza w krajach oddalonych od Ukrainy.
Był to wieczór z rodzaju tych, które zapadają w pamięć.
Tomasz Konieczny – pomysłodawca i dyrektor artystyczny Baltic Opera Festival (pierwsza odsłonna 14–17 lipca 2023)